เมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน

ประเทศไทยและสมาชิกองค์การสหประชาชาติได้ให้การรับรองเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) เป็นเป้าหมายในการพัฒนาในช่วงปี 2558 - 2563 จำนวน 17 เป้าหมาย โดยเฉพาะเป้าหมายที่ 11 มุ่งเน้นในเรื่องการพัฒนาเมืองให้มีความปลอดภัยและรองรับการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืน และเป้าหมายที่ 12 ส่งเสริมการผลิตและบริโภคที่ยั่งยืน ประกอบกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 ได้กำหนดทิศทางการพัฒนาเมือง โดยการพัฒนาเมืองศูนย์กลางของจังหวัด (1 จังหวัด 1 เมืองน่าอยู่) การส่งเสริมเศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) การเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และยุทธศาสตร์ 20 ปี ของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้กำหนดให้มีการผลักดันการขับเคลื่อนการจัดการสิ่งแวดล้อมเมืองของประเทศให้เป็นรูปธรรม รวมทั้งสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศ เพื่อให้การดำเนินงานบรรลุเป้าหมายทั้งในระดับชาติและระดับโลก รัฐบาลชุดปัจจุบันได้ให้ความสำคัญเรื่องการพัฒนาเมืองที่มีการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่ดีและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง โดยเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2560 ครม. ได้มีมติเห็นชอบหลักการและแนวทางการขับเคลื่อนเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน และให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ร่วมกับกระทรวงมหาดไทย กระทรวงศึกษาธิการและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณากำหนดกรอบแนวทางการขับเคลื่อนเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืนให้มีความชัดเจนและเป็นรูปธรรมมากขึ้น


กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม จึงได้ดำเนินกิจกรรมส่งเสริมเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน (Green City) โดยการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (เทศบาล องค์การบริหารส่วนตำบล องค์การบริหารส่วนจังหวัด) ในทุกระดับ ได้แก่ ร่วมคิดร่วมวางแผน ร่วมตัดสินใจแก้ไขปัญหา ร่วมลงมือปฏิบัติ ร่วมรับประโยชน์ ร่วมถอดบทเรียนและติดตามประเมินผลในการดูแล อนุรักษ์ ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและร่วมสร้างคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดี ด้วยการพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน ควบคู่ไปกับการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและสังคม โดยใช้หลักการพัฒนาที่ยั่งยืน และน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้เป็นเครื่องมือ และแนวทางในการพัฒนาท้องถิ่นทั่วทั้งประเทศไทย  อีกทั้งสร้างความเข้มแข็งและยกระดับท้องถิ่นสู่มาตรฐานการประเมินเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน รวม 4 องค์ประกอบ 34 ตัวชี้วัด ได้แก่ เมืองอยู่ดี คนมีสุข สิ่งแวดล้อมยั่งยืน เทศบาลแห่งการเรียนรู้และการบริหารจัดการที่ดี  เพื่อขยายผลสู่เป้าหมายประเทศ  1 จังหวัด 1 เมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน ครอบคลุมพื้นที่ 76 จังหวัด ภายในปี 2563  นอกจากนี้ ยังมีการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและภาคีร่วมดำเนินงานขับเคลื่อนเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน ในพื้นที่นำร่อง รูปแบบโมเดล “จังหวัดต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืน” เพื่อให้เกิดการช่วยเหลือพึ่งพากันในระหว่างสมาชิกเครือข่าย โดยมีเป้าหมายจะขยายผลการดำเนินงานเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืนให้ครอบคลุมพื้นที่ทั้งจังหวัดและเชื่อมโยงกับเครือข่ายระดับประเทศ ได้แก่ จังหวัดสกลนคร จังหวัดสตูล จังหวัดขอนแก่น จังหวัดลำปาง และในปี 2561 เพิ่มพื้นที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดสงขลา และจังหวัดระยอง  รวม 6 จังหวัด  ซึ่งจะส่งผลให้เกิดเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืนเพิ่มมากขึ้น

วัตถุประสงค์
1. เพื่อสร้างภาคีเครือข่ายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นร่วมขับเคลื่อนกิจกรรมส่งเสริมให้เกิดเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน (Green City) ในพื้นที่จังหวัดสงขลา โดยกระบวนการมีส่วนร่วม
2. ถ่ายทอดแนวคิดการพัฒนาเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน ให้แก่ภาคีเครือข่ายในพื้นที่ใหม่  และกระตุ้นให้ท้องถิ่นเข้าสู่การประเมินเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน
3. เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ องค์ความรู้ด้านการพัฒนาเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน กับภาคีเครือข่ายต่างๆ และสนับสนุนการพัฒนาเมืองที่มีการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่ดีและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. เกิดเครือข่ายเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน และภาคีร่วมดำเนินงานในพื้นที่จังหวัดสงขลา และจังหวัดระยอง ซึ่งประกอบด้วย องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค ภาคเอกชน และภาคประชาชน เป็นต้น เกิดการช่วยเหลือพึ่งพากันในระหว่างสมาชิกเครือข่าย ก่อให้เกิดความร่วมมือขับเคลื่อนกิจกรรมต่างๆ อันจะส่งผลให้เกิดเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน (Green City) และเป็นเมืองน่าอยู่น่าอาศัยสำหรับคนทุกกลุ่มทุกวัย ครอบคลุมพื้นที่ทั้งจังหวัดต่อไป
2. องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ ได้รับทราบแนวคิดการพัฒนาเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน และสามารถพัฒนายกระดับสู่เมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืนอย่างเป็นรูปธรรม
3. เกิดการพัฒนาเมืองอย่างมีส่วนร่วม เมืองเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่ดีและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง เป็นแบบอย่างที่ดี (Best Practice) และขยายผลสู่ท้องถิ่นอื่นๆ ทั่วประเทศต่อไป