ป่าชุมชนถือเป็นกลไกสำคัญและมีส่วนในการตั้งรับปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดยป่าชุมชนสามารถช่วยและมีส่วนในการลดความเสี่ยงของชุมชน ที่เกิดจากภัยพิบัติ ซึ่งเป็นผลกระทบที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ไม่ว่าจะเป็นการกัดเซาะ และการชลอการพังทลายของหน้าดินในพื้นที่สูง ที่เกิดจากฝนตกหนัก
อีกทั้งป่าชุมชนที่ชุมชนมีการจัดการโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐานนั้น จะสามารถเรียนรู้และปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้ ทั้งในด้านการดำรงชีวิต การทำมาหากิน และการจัดการทรัพยากรที่มีอยู่ให้ยั่งยืน เช่น การปรับรูปแบบการเกษตร รวมถึงระบบวนเกษตร การจัดโซนและประเภทในการเพาะปลูก และการค้นหาวิธีการใหม่ๆในการต่อสู้และปรับตัวต่อผลกระทบอันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
ทั้งนี้ คณะรัฐมนตรี มีมติเมื่อวันที่ 11 มกราคม 2565 เห็นชอบให้วันที่ 24 พฤษภาคม ของทุกปี เป็นวันป่าชุมชนแห่งชาติ สืบเนื่องจากพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติป่าชุมชน พ.ศ.2562 ขึ้น ในวันที่ 24 พฤษภาคม 2562 ทั้งนี้เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณและสืบสานพระราชปณิธานของสถาบันพระมหากษัตริย์ไทยในด้านการส่งเสริมและพัฒนาทรัพยากรป่าไม้ ตลอดจนเพื่อส่งเสริมให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการจัดการและใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนอย่างสมดุลและยั่งยืน
ปัจจุบันมีป่าชุมชนกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ จำนวนมากกว่า 12,000 แห่ง รวมเนื้อที่กว่า 6.8 ล้านไร่ มีประชาชนที่ได้รับประโยชน์จากป่าชุมชน กว่า 5 ล้าน ครัวเรือน โดยชุมชนได้ร่วมกับรัฐในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู จัดการ บำรุงรักษา ตลอดจนใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพอย่างสมดุลและยั่งยืนในรูปแบบของป่าชุมชน สอดคล้องกับวิถีชีวิต และขนบธรรมเนียมประเพณีท้องถิ่น
ทุกคนในชุมชนสามารถช่วยกันปลูกต้นไม้ บำรุงรักษาป่าชุมชน ทำฝายชะลอน้ำ ลาดตระเวน เฝ้าระวังป่าชุมชนในพื้นที่ หรือทำแนวกันไฟ เพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญของเราไว้
"ประเทศไทยเติบโตอย่างยั่งยืนด้วยเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำและมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศด้วยการมีส่วนร่วมของประชาชน"
แหล่งที่มา :
- กรมป่าไม้
- RECOFTTC Thailand