ผู้เขียน: กลุ่มฐานข้อมูลกลางด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม

               ตามที่คณะรัฐมนตรี ได้มีมติเมื่อวันที่ 31 มกราคม 2532 กำหนดให้ “วันวิสาขบูชา” เป็นวันต้นไม้ประจำปีของชาติ โดยในปีนี้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มุ่งเน้นไปที่การปลูกจิตสำนึก ประชาชน หน่วยงานภาครัฐ เอกชน และเยาวชน ให้ตระหนักถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ และฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ และการเพิ่มพื้นที่สีเขียว และเป็นส่วนหนึ่งในการแก้ปัญหา ลดผลกระทบจากวิกฤติโลกร้อน และสภาพภูมิอากาศที่แปรปรวน
การปลูกต้นไม้ ไม่ใช่แค่ “การลงมือปลูกต้นไม้” แต่เป็น “การปลูกจิตสำนึก” ให้กับคนทุกวัย “หนึ่งต้นไม้ หนึ่งมือปลูก หนึ่งใจรักษา” ซึ่งส่งผลดีทั้งต่อสิ่งแวดล้อม ต่อการสืบทอดคุณค่าจากรุ่นสู่รุ่น และในโอกาสวันต้นไม้ประจำปีของชาติ พ.ศ. 2568 และเป็นวันวิสาขบูชา ขอเชิญชวนประชาชนทั่วประเทศ ร่วมปลูกต้นไม้ เพื่อสร้างแผ่นดินไทยให้เขียวขจี โดยสามารถติดต่อขอรับกล้าไม้ได้ฟรี ที่สถานีเพาะชำกล้าไม้ทุกจังหวัดทั่วประเทศ หรือสอบถามเพิ่มเติมที่ สำนักส่งเสริมการปลูกป่า ส่วนผลิตกล้าไม้ กรมป่าไม้ โทร. 02-561-4292-3 ต่อ 5551

“ประเทศไทยเติบโตอย่างยั่งยืนด้วยเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำและมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศด้วยการมีส่วนร่วมของประชาชน”

แหล่งที่มา :
– กรมป่าไม้

               การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้ส่งผลกระทบต่อภาคเกษตรกรรมทั่วโลก เกษตรกรต้องเผชิญกับภัยแล้ง น้ำท่วม และความไม่แน่นอนของฤดูกาลเพาะปลูก ขณะเดียวกัน แนวโน้มโลก ได้ก้าวสู่ยุค Smart Farm และการใช้เทคโนโลยี เช่น Internet of Things (IoT) เทคโนโลยี AI การสำรวจระยะไกล (Remote Sensing) และสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) ได้มีบทบาทสำคัญในการบริหารจัดการทรัพยากรทางการเกษตร และวางแผนการเพาะปลูกอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยลดความเสี่ยง ควบคู่กับการเสริมสร้างความสามารถในการรับมือกับสภาพภูมิอากาศที่แปรปรวนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
               Dragonfly หรือ แพลตฟอร์มดิจิทัลทางการเกษตรเชิงพื้นที่ระดับรายแปลง ที่พัฒนาโดยสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA นับเป็นเครื่องมือสำคัญของการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อการเกษตรแม่นยำ โดยออกแบบมาเพื่อสนับสนุนเกษตรกรในการติดตาม เฝ้าระวัง และคาดการณ์สถานการณ์ต่าง ๆ ที่มีผลต่อการเพาะปลูก ช่วยวางแผนและบริหารจัดการแปลงได้อย่างครบวงจร ตั้งแต่การปลูกจนถึงการจำหน่ายผลผลิต ด้วยเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศที่แม่นยำและทันสมัย ซึ่งมีหลายฟีเจอร์ที่น่าสนใจ อาทิ
               – ติดตามความสมบูรณ์ของพืช : ใช้ดาวเทียมถ่ายภาพแปลงเกษตรกรทุก 5 วัน เพื่อวิเคราะห์สุขภาพพืชในแปลง
               – ข้อมูลสภาพอากาศ : แสดงข้อมูลอุณหภูมิ ปริมาณน้ำฝน ความชื้นสัมพัทธ์ ข้อมูลลมและทิศทางลม จากกรมอุตุนิยมวิทยา เป็นข้อมูลรายชั่วโมงและล่วงหน้า 7 วัน
               – ข้อมูลสภาพแปลง : แสดงข้อมูลสภาพดิน ความอุดมสมบูรณ์ อ้างอิงจากแผนที่ชุดดินของกรมพัฒนาที่ดิน อีกทั้งตรวจวัดคลื่นความร้อนแสดงข้อมูลอุณหภูมิพื้นผิวบริเวณแปลง เพื่อใช้วางแผนการใช้น้ำอย่างเหมาะสม
               – ข้อมูลภัยพิบัติ : เป็นข้อมูลภัยพิบัติของ GISTDA เช่น ในฤดูฝน ดูพื้นที่น้ำท่วมรอบแปลง เพื่อช่วยให้เกษตรกรสามารถวางแผนรับมือได้อย่างมีประสิทธิภาพ
               – คาดการณ์ผลผลิต : สลัดภาพถ่ายดาวเทียม เข้าสมการแปรผล คาดการณ์ผลผลิตล่วงหน้าได้ 1-2 เดือนก่อนการเก็บเกี่ยว นำข้อมลไปต่อยอดด้านการตลาด (ปัจจุบันใช้ได้กับอ้อยและข้าว)
               – แหล่งน้ำขนาดเล็ก แสดงตำแหน่งแหล่งน้ำบริเวณรอบแปลงเพาะปลูก เพื่อจัดการน้ำอย่างเหมาะสม
               – เฝ้าระวังโรคและแมลง เป็นระบบแจ้งเตือนแบบจิตอาสาที่สมาชิกชุมชนสามารถปักหมุดเพื่อแจ้งเตือนเมื่อพบการระบาดของโรคหรือแมลงศัตรูพืชในพื้นที่ เฝ้าระวังและสร้างการรับรู้ร่วมกันในชุมชนที่มีความพร้อมในการใช้เทคโนโลยี
               Dragonfly นับว่าเป็นเทคโนโลยีที่ยกระดับการเกษตรไทยสู่ความแม่นยำ และยังเป็นก้าวสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันให้ภาคเกษตรกรรมสามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้อย่างยั่งยืน

“ประเทศไทยเติบโตอย่างยั่งยืนด้วยเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำและมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศด้วยการมีส่วนร่วมของประชาชน”

แหล่งที่มา :
– IPCC, IPCC Sixth Assesment Report : Impacts, Adaptation and Vulnerability, Chapter 5 : Food, and Other Ecosystem Products.
– FAO : Food and Agriculture Organization of the United Nations, The State of Food and Agriculture 2023.
– FAO : Food and Agriculture Organization of the United Nations, Precision Farming : The Power of AI and Technologies.
– NECTEC : National Electronics and Computer Technology Center ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ 2563, Precision Farming เทคโนโลยีผสมผสานการเกษตรยุคดิจิทัล
– GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศ และ ภูมิสารสนเทศ, Dragonfly แมลงปอ
– GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศ และ ภูมิสารสนเทศ, มองโลกมองเรา, ปรับโฉม “Dragonfly” เวอร์ชั่น 2 นวัตกรรมจากเทคโนโลยีอวกาศฯ…ตัวช่วยเปลี่ยนผ่านเกษตรกรไทยสู่ “Smart Farmer”
– GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศ และ ภูมิสารสนเทศ, รายงานผลการดำเนินงาน การเปิดโอกาสให้บุคคลภายนอกได้มีส่วนร่วมในการดำเนินงานตามภาคกิจของหน่วยงาน สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) ประจำปี 2567
– GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศ และ ภูมิสารสนเทศ, กิจกรรมภายนอก, เช้านี้สุพรรณบุรี คณะผู้บริหาร GISTDA เยี่ยมชมพื้นที่นำร่องโครงการ DRAGONFLY

               Climate Change หรือ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ คือ การที่อากาศในพื้นที่นั้นๆ เปลี่ยนไปจากเดิม ไม่ว่าจะเป็นอุณหภูมิที่ร้อนขึ้น ฝนตกไม่ตรงฤดู ลมแรงผิดปกติ
สาเหตุหลักมาจากอะไร?
               กิจกรรมของมนุษย์ เช่น โรงงานอุตสาหกรรม ตัดไม้ทำลายป่า ทำเกษตรกรรม และการใช้ชีวิตประจำวันของเราปล่อยก๊าซเรือนกระจกมากเกินไป จนก๊าซเหล่านี้กักเก็บความร้อน ทำให้เกิด “ภาวะโลกร้อน”
แล้วส่งผลกระทบอย่างไร?
               – น้ำแข็งขั้วโลกละลาย: น้ำทะเลสูงขึ้น ท่วมพื้นที่ชายฝั่ง
               – อากาศสุดขั้ว: น้ำท่วมหนัก แห้งแล้งรุนแรง คลื่นความร้อนจัด มาบ่อยและแรงขึ้น
               – กระทบทุกชีวิต: สัตว์อยู่ไม่ได้ คนเดือดร้อนแน่นอน
แต่เราช่วยได้! แค่ปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน ก็ช่วยลดก๊าซเรือนกระจก และชะลอ Climate Change ได้

“ประเทศไทยเติบโตอย่างยั่งยืนด้วยเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำและมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศด้วยการมีส่วนร่วมของประชาชน”

แหล่งที่มา :
– กรมอุตุนิยมวิทยา
– Green Network : Magazine to save the world